Mercimekli börek, Türk mutfağının zengin ve çeşitli lezzetlerinden biridir. Ülkemizin dört bir yanında farklı varyasyonlarıyla karşımıza çıkan bu enfes börek, hem doyurucu hem de oldukça lezzetlidir. Tam bir vejetaryen ziyafeti olan mercimekli börek, özellikle oruç dönemlerinde ve vejetaryen/vegan beslenenler için ideal bir seçenektir. Tarihi kökenleri tam olarak tespit edilemese de, mercimek ve hamurun bir araya gelmesiyle oluşan bu lezzet, Anadolu’nun bereketli topraklarında yüzyıllardır sofralarımızı süslüyor. Mercimek, tarih boyunca Anadolu’da önemli bir besin kaynağı olmuş ve çeşitli yemeklerde kullanılmıştır; börek de bu zengin kullanım alanlarından biridir.

Mercimekli böreğin içeriği oldukça basittir: Kırmızı mercimek, bulgur, soğan, baharatlar ve yufka. Bu sade malzemelerle oluşturulan lezzet, ustalık gerektiren bir hamur işçiliğiyle buluştuğunda adeta bir şölene dönüşür. İç harcının kıvamı, kullanılan mercimeğin çeşidine ve pişirme süresine bağlı olarak değişebilir. Bazı bölgelerde daha sulu, bazı bölgelerde ise daha kuru bir iç harç tercih edilir. Bu da böreğin her bölgede farklı bir tat ve dokuya sahip olmasını sağlar. Ülkemizde yapılan araştırmalara göre, mercimek tüketimi son yıllarda artış göstermiş olup, sağlıklı yaşam trendleriyle birlikte mercimekli böreğe olan ilgi de artmaktadır.

Mercimekli börek, sadece lezzetiyle değil, sağlık açısından da oldukça faydalıdır. Mercimek, yüksek protein ve lif içeriğiyle tanınır ve sindirim sistemine oldukça faydalıdır. Ayrıca, demir, potasyum ve diğer önemli mineraller açısından zengindir. Bu nedenle, mercimekli börek, besleyici ve dengeli bir beslenme için mükemmel bir seçenektir. Özellikle çocukların ve yaşlıların beslenmesinde önemli bir rol oynar. İçerisindeki baharatlar ise lezzete lezzet katar ve sindirimi kolaylaştırır. Bir porsiyon mercimekli böreğin yaklaşık 300-400 kalori içerdiği tahmin edilmektedir, ancak bu iç harç ve kullanılan hamur miktarına göre değişkenlik gösterebilir.

Sonuç olarak, mercimekli börek, lezzeti, besleyici içeriği ve kültürel önemiyle Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Hem doyurucu hem de sağlıklı olan bu börek, her damak zevkinin beğenisini kazanacak bir lezzet şöleni sunmaktadır. Evde kolayca hazırlayabileceğiniz bu tarifi deneyerek, hem kendinizi hem de sevdiklerinizi mutlu edebilirsiniz. Unutmayın, her lokmada Anadolu’nun zengin kültürünü ve tarihi geçmişini tadacaksınız.

Mercimekli Börek Tarifi: Malzemeler ve Ölçüler

Bu tarifte, enfes bir mercimekli börek için ihtiyacınız olan tüm malzemeleri ve ölçülerini bulacaksınız. Malzemeleri önceden hazırlayarak, börek yapım sürecini daha keyifli ve hızlı hale getirebilirsiniz. Örneğin, mercimekleri önceden haşlayarak pişirme süresini kısaltırsınız. Ayrıca, bütün malzemelerin oda sıcaklığında olması, hamurun daha iyi yoğrulmasını sağlar.

Hamur İçin:

• 500 gr un (Çavdar unu veya tam buğday unu ile karıştırarak daha sağlıklı bir börek elde edebilirsiniz.)
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 su bardağı ılık su (Suyun ılık olması, mayanın daha iyi aktifleşmesini sağlar.)
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı (İsteğe bağlı olarak, daha lezzetli bir hamur için eritilmiş tereyağı da kullanabilirsiniz.)
• 1 paket kuru maya (veya 1 tatlı kaşığı yaş maya)

İç Malzemeler İçin:

• 1 su bardağı kırmızı mercimek (Yeşil mercimek de kullanabilirsiniz, ancak pişirme süresi farklılık gösterebilir.)
• 1 adet orta boy soğan, ince ince doğranmış
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 çay kaşığı pul biber (Acı seviyenize göre miktarı ayarlayabilirsiniz.)
• 1 çay kaşığı karabiber
• 1/2 çay kaşığı kimyon
• 1/4 demet maydanoz, ince ince kıyılmış
• 1/2 su bardağı sıcak su (Mercimeklerin daha kolay pişmesi için sıcak su kullanın.)
• Tuz (Tadınıza göre tuz ekleyin.)
• 1 yemek kaşığı domates salçası (İsteğe bağlı olarak, daha yoğun bir aroma için ekleyebilirsiniz.)

Üzeri İçin:

• 1 yumurta (Sarısı ve beyazı ayrı ayrı kullanarak, üzerini daha parlak ve kızarık yapabilirsiniz.)
• Susam (İsteğe bağlı olarak, üzerine susam serpebilirsiniz.)
• Çörek otu (İsteğe bağlı olarak, üzerine çörek otu serpebilirsiniz.)

Önemli Not: Mercimekleri haşlarken, suyunu tamamen çekene kadar pişirin. Fazla su, böreğin ıslak kalmasına neden olabilir. Börekleri pişirmeden önce mutlaka üzerlerine yumurta sarısı sürün, bu hem güzel bir renk verecek hem de kızarmasını sağlayacaktır. Afiyet olsun!

Hamur Hazırlama

Mercimekli böreğinizin lezzetinin sırrı, çıtır çıtır ve lezzetli bir hamurda gizlidir. Bu tarifte, hem pratik hem de profesyonel sonuçlar elde etmenizi sağlayacak bir hamur tarifi kullanacağız. İhtiyacınız olan malzemeler: 3 su bardağı un (yaklaşık 400 gram), 1 çay kaşığı tuz, 1 su bardağı ılık su (yaklaşık 200 ml), 1/4 su bardağı sıvı yağ (yaklaşık 50 ml).

Geniş bir kapta unu ve tuzu iyice karıştırın. Unu elemek, hamurun daha hafif ve kabarık olmasını sağlar. Bu aşamayı atlamayın! Ardından, ılık suyu ve sıvı yağı azar azar ekleyerek yoğurmaya başlayın. Suyu bir kerede eklemeyin, hamurun kıvamına göre miktarı ayarlayın. Hamurun çok sert olmamasına dikkat edin, yumuşak ve ele yapışmayan bir kıvamda olmalı.

Yoğurma işlemi en az 10 dakika sürmelidir. El değmeden yoğurmak, hamurun daha güzel bir doku kazanmasını sağlar. Yoğurma işlemi sırasında, hamura biraz daha un eklemek gerekebilir, ancak aşırı un eklemekten kaçının. Hamur çok kuru olursa, sert ve lezzetsiz bir börek elde edersiniz. Eğer çok yumuşak olursa ise, açılması zorlaşabilir. Bu nedenle, doğru kıvamı yakalamak oldukça önemlidir.

Yoğurma işlemi bittikten sonra, hamuru temiz bir bezle örtün ve en az 30 dakika dinlendirin. Dinlendirme işlemi, hamurun gluten gelişimini destekler ve daha kolay açılmasını sağlar. Bu süre zarfında hamur gevşer ve daha esnek hale gelir. Dinlendirdikten sonra, hamuru tekrar hafifçe yoğurun ve böreğinizi hazırlamaya başlayabilirsiniz. Hamuru ikiye bölerek daha kolay çalışabilirsiniz. Her bir parçayı ince bir şekilde açarak böreğinizin iç harcını sarabilirsiniz.

Profesyonel İpucu: Hamura 1 yemek kaşığı yoğurt eklemek, hamurun daha yumuşak ve lezzetli olmasını sağlar. Ayrıca, hamuru merdane yerine elle açmak, daha doğal ve lezzetli bir sonuç elde etmenizi sağlar.

Mercimek Harcı Hazırlama

Lezzetli ve doyurucu bir mercimekli börek için, öncelikle mükemmel bir mercimek harcı hazırlamak gerekiyor. Bu tarifte, 1 su bardağı kırmızı mercimek kullanacağız. Kırmızı mercimek, yeşil mercimeğe göre daha hızlı pişer ve püre haline gelmesi daha kolaydır, bu da harcımızın kıvamını ideal hale getirecektir. Kırmızı mercimeği iyice yıkayıp, bir tencereye 2 su bardağı su ile birlikte ekleyin. Orta ateşte, yaklaşık 15-20 dakika, mercimekler tamamen yumuşayana kadar pişirin. Pişme süresi, mercimeğin tazeliğine ve ateşin şiddetine bağlı olarak değişebilir, bu yüzden arada kontrol etmeniz önemlidir.

Mercimekler pişerken, diğer malzemeleri hazırlayalım. 1 adet orta boy soğanı ince ince doğrayın ve 2 yemek kaşığı zeytinyağı ile birlikte bir tavada hafifçe kavurun. Soğanların pembeleşmesi yeterlidir, fazla kavurmamalısınız. Soğanlar kavrulurken, 1 tatlı kaşığı pul biber, 1 çay kaşığı kimyon, yarım çay kaşığı karabiber ve yarım çay kaşığı tuz hazırlayın. Baharat miktarlarını damak zevkinize göre ayarlayabilirsiniz. Daha acı sevenler için pul biber miktarını artırabilirsiniz. Kimyon, mercimeğin tadını oldukça güzel tamamlar, bu yüzden eklemeyi unutmayın.

Mercimekler piştikten sonra, ocaktan alın ve bir çatal yardımıyla iyice ezin. Püre haline getirmek için blender da kullanabilirsiniz, ancak biraz daha pürüzsüz bir kıvam elde etmek isterseniz, çatalla ezmek daha iyi sonuç verecektir. Daha sonra, kavrulan soğanları ve hazırladığınız baharatları mercimek püresine ekleyin. İyice karıştırın. Harcın kıvamını kontrol edin, gerekirse biraz daha su ekleyebilirsiniz. Çok sulu olmamalı, ancak kuru da olmamalıdır. İdeal kıvam, böreğin içini güzelce dolduracak ve akmayacak bir kıvamdır. Hazırladığınız mercimek harcını, börek hamurunuzu hazır olana kadar oda sıcaklığında bekletin.

Profesyonel Öneri: Daha zengin bir aroma için, kavurma işlemine 1 diş ince kıyılmış sarımsak da ekleyebilirsiniz. Ayrıca, taze maydanoz veya dereotu eklemek harca güzel bir renk ve lezzet katacaktır. Harcı hazırladıktan sonra, tadına bakarak tuz ve baharat dengesini kontrol edin. Gerekirse, eklemeler yapabilirsiniz.

Börek Sarımı: Adım Adım

Mercimekli böreğinizi harika bir şekilde sarabilmeniz için size adım adım rehberlik edeceğiz. Yufkaların kurumasını önlemek için, işleme başlamadan önce tüm yufkaları temiz bir mutfak bezinin altına yerleştirin. Bu, yufkaların esnek kalmasını ve kolayca sarılmasını sağlayacaktır. İşe başlamadan önce tüm malzemelerinizi hazırda bulundurmanız işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.

Öncelikle, önceden hazırladığınız mercimek harcını önünüze alın. Harç çok sulu olmamalıdır, aksi takdirde böreğiniz ıslak ve dağılabilir. Eğer harç çok sulu ise, birkaç dakika daha kısık ateşte pişirerek suyunu çekmesini sağlayabilirsiniz. Harcın kıvamı, kolayca şekil alabilecek, ancak akmayacak kıvamda olmalıdır.

Yufkayı önünüze açın. Genellikle orta boy bir yufka kullanılacaktır. Yufkanın üzerine, yaklaşık 1 yemek kaşığı mercimek harcı yayın. Harcı yufkanın kenarlarından uzak tutun, çünkü kenarları yapışkan olmalıdır. Harcı yufkanın ortasına eşit şekilde dağıtın. Çok fazla harç koymamaya dikkat edin, aksi takdirde böreğiniz patlayabilir.

Yufkayı sıkıca rulo şeklinde sarın. Sarma işlemi sırasında yufkanın yırtılmaması için dikkatli olun. Eğer yufka yırtılırsa, biraz su ile yırtık kısmı yapıştırarak onarabilirsiniz. Sarma işlemini sıkı bir şekilde yaparak, böreğinizin şeklini korumasını sağlayın. Sarılan böreği, yaklaşık 10 cm uzunluğunda olacak şekilde kesin. Bu ölçüyü dilediğiniz gibi değiştirebilirsiniz.

Hazırladığınız börek sarmalarını yağlanmış fırın tepsisine yerleştirin. Börekleri birbirine çok yakın koymaktan kaçının, çünkü pişerken birbirlerine yapışabilirler. Üzerlerine zeytinyağı veya eritilmiş tereyağı sürerek, kızarmalarını ve lezzetlerinin artmasını sağlayabilirsiniz. İsterseniz, üzerine susam veya çörek otu serpebilirsiniz.

Önceden 180 dereceye ısıtılmış fırında, altı üstü kızarana kadar yaklaşık 20-25 dakika pişirin. Pişirme süresi, fırınınızın özelliklerine ve böreğinizin kalınlığına bağlı olarak değişebilir. Böreklerinizi fırından çıkardıktan sonra 5-10 dakika dinlendirin, daha sonra servis edebilirsiniz. Afiyet olsun!

Pişirme (Fırın veya Tavada)

Mercimekli böreğinizi fırında veya tavada pişirebilirsiniz. Her iki yöntemin de avantajları ve dezavantajları vardır. Fırında pişirme daha kıtır bir börek elde etmenizi sağlar, tavanın ise daha hızlı ve daha az zahmetli bir pişirme süreci sunar.

Fırında Pişirme: Önceden 180°C’ye ısıtılmış fırında, yağlanmış bir fırın tepsisine yerleştirilmiş böreği, yaklaşık 30-40 dakika pişirin. Böreğin üzerinin kızarıp, altının da güzelce pişmesi için arada bir kontrol edin ve gerekirse ters çevirin. Pişme süresi, böreğinizin kalınlığına ve fırınınızın performansına göre değişiklik gösterebilir. Kürdan testi yaparak pişip pişmediğini kontrol edebilirsiniz; kürdanı böreğe batırdığınızda kuru çıkıyorsa börek pişmiştir. Altının yanmasını önlemek için, tepsinizin altına fırın kağıdı serebilirsiniz.

Tavada Pişirme: Büyük ve kalın tabanlı bir tavada, orta ateşte az miktarda zeytinyağı veya sıvı yağ ısıtın. Hazırladığınız mercimekli böreği tavanın içine dikkatlice yerleştirin. Her iki tarafını da yaklaşık 5-7 dakika, güzelce kızarana kadar pişirin. Böreğin içindeki mercimeğin iyice pişmesi için, tava kapağını kapatarak pişirme süresini biraz uzatabilirsiniz. Tavada pişirme sırasında, böreğin yanmaması için ateşe dikkat etmeniz ve sürekli kontrol etmeniz önemlidir. Ateş çok yüksek olursa böreğin dışı yanabilir, içi ise çiğ kalabilir. Kızarmasını sağlamak için arada bir spatula ile hafifçe bastırarak pişirebilirsiniz. Tavada pişirme, fırın pişirmeye göre daha az kıtır bir sonuç verebilir.

Profesyonel Öneri: İster fırında ister tavada pişirin, böreğinizi servis etmeden önce 5-10 dakika dinlendirmenizi öneririz. Bu, böreğin daha kolay dilimlenmesini ve iç harcının daha iyi dağılmasını sağlar. Ayrıca, üzerine taze maydanoz veya pul biber serpiştirerek sunumunuzu zenginleştirebilirsiniz. Servis yapmadan önce sıcak olarak tüketmeniz tavsiye edilir.

Ölçüler ve Miktarlar: Pişirme süresi ve sıcaklığı, böreğinizin boyutuna ve kalınlığına bağlı olarak değişebilir. Yukarıda verilen süreler genel bir kılavuzdur. Börek pişerken düzenli olarak kontrol edin ve gerektiğinde ayarlamalar yapın. Her zaman güvenliğe dikkat edin ve fırın eldiveninizi kullanın.

Servis Önerileri

Mercimekli böreğinizi en güzel şekilde servis etmek için birkaç pratik öneri ve profesyonel dokunuş sunuyoruz. Sıcak servis her zaman en lezzetli seçeneği sunar. Fırından yeni çıkmış, çıtır çıtır böreğinizin sıcaklığını koruyarak servis etmek için, önceden ısıtılmış bir servis tabağı kullanabilirsiniz. Bu, böreğinizin daha uzun süre sıcak kalmasını sağlayacaktır.

Porsiyonlama konusunda, kişi başı yaklaşık 150-200 gram börek hesaplamanız ideal olacaktır. Büyük bir tepside pişirdiyseniz, servis etmeden önce uygun büyüklükte parçalara bölün. Keskin bir bıçak kullanarak düzgün ve temiz kesimler yapmaya özen gösterin. Her parçanın iç malzemesini gösteren bir kesimi tercih edebilirsiniz, bu görsel olarak daha çekici olacaktır.

Yanında servis edeceğiniz eşlikçiler de lezzeti tamamlayacaktır. Yoğurt, mercimekli böreğin hafif ekşimsi tadıyla mükemmel bir uyum sağlar. 1 su bardağı yoğurdu 1 yemek kaşığı ince kıyılmış taze nane ve 1 çay kaşığı limon suyu ile karıştırarak özel bir yoğurt sosu hazırlayabilirsiniz. Bu, sunumunuza da ayrı bir hava katacaktır.

Salata da mercimekli böreğin yanında güzel bir tamamlayıcıdır. Taze mevsim yeşillikleri, domates, salatalık ve biraz zeytinyağı ile hazırlayacağınız basit bir salata, ağır bir yemeğin yanına ferah bir alternatif sunar. Acılı Ezme sevenler için ise, bir miktar acılı ezme de servis edebilirsiniz. Bu, böreğin lezzetini dengeleyecek ve farklı bir tat deneyimi sunacaktır.

Sunum önemlidir! Servis tabağınızı güzel bir masa örtüsü veya peçete ile tamamlayarak şık bir görünüm elde edebilirsiniz. Yanına birkaç taze ot dalı veya limon dilimi koyarak sunumunuzu daha da zenginleştirebilirsiniz.Önemli Not: Böreğinizin sıcaklığını korumak için, ısıtılmış bir servis tabağı kullanmayı unutmayın. Soğuk servis edilen börek, tadından biraz kaybedebilir.

Son olarak, misafirlerinizin tercihlerini göz önünde bulundurun. Bazı misafirleriniz daha fazla yoğurt, bazıları ise daha fazla salata tercih edebilir. Bu nedenle, çeşitli seçenekler sunmanız her zaman daha iyi olacaktır. Afiyet olsun!

Mercimekli Börek Tarifi: Öneriler

Mercimekli böreğinizi en iyi şekilde servis etmek ve deneyimini zenginleştirmek için birkaç önerimiz var. Sıcak servis edilmesi, böreğin çıtır çıtır ve lezzetli olmasını sağlar. İncecik kesilmiş dilimler halinde servis edebilir, yanında çeşitli soslar sunabilirsiniz. Yoğurt, acı sos veya nar ekşisi gibi soslar, mercimekli böreğin lezzetini tamamlar.

Servis önerilerimiz: Böreğinizi, yanında bir kase yoğurt veya cacık ile servis edebilirsiniz. Taze yeşillikler, özellikle roka veya maydanoz, görsel güzelliği ve ferahlığı artırır. Hafif bir salata ya da mevsim sebzeleri ile birlikte sunmanız da dengeli bir yemek oluşturmanıza yardımcı olur. Ayrıca, çay veya ayran gibi içeceklerle de güzel bir uyum sağlar.

Saklama koşulları: Kalan mercimekli böreğinizi hava almayan bir kapta buzdolabında 2-3 gün saklayabilirsiniz. Tekrar ısıtmadan önce, fırında veya tavada birkaç dakika ısıtmanız, çıtırlığını geri kazanmasına yardımcı olur. Dondurmak isterseniz, pişirmeden önce porsiyonlayıp dondurucu poşetlerinde dondurun. Dondurulmuş böreği, buzdolabında çözülüp daha sonra ısıtarak tüketebilirsiniz.

Eşlik edebilecek yemekler: Mercimekli börek, hafif ve doyurucu bir yemek olduğu için yanında ağır yemekler tercih edilmemelidir. Hafif bir çorba, mevsim salatası veya yanında farklı bir meze ile servis edebilirsiniz. Özellikle hafif bir mercimek çorbası veya yoğurtlu bir salata, lezzet uyumunu tamamlar.

Besin değeri (yaklaşık değerler, malzemelerin miktarına göre değişir): Bir dilim mercimekli böreğin kalori değeri yaklaşık 250-300 kalori olabilir. Protein, lif ve demir açısından zengin bir besindir. Tam besin değerleri için, kullandığınız malzemelerin besin değerlerini göz önünde bulundurmanız gerekir.

Önemli Not: Bu besin değeri bilgileri tahmini olup, kullanılan malzemelerin miktarına, türüne ve pişirme yöntemine göre değişebilir. Daha kesin bilgiler için, bir beslenme uzmanına danışmanız önerilir.